පරම ධම්ම චේතිය මහ පිරිවෙනේ විහාරාධිපති
ආචාර්ය මාඉටිපේ විමලසාර හිමියන් 2015 වසරේ සිට විහාරාධිපති ධුරයේ කටයුතු කරන අතර ජාත්යන්තර බෞද්ධ ධර්ම දූතයෙකු වන උන්වහන්සේ ජාත්යන්තර බෞද්ධ සමුළු ගණනාවක විධායක ධූර ගණනාවක් ද හොබවති.
පහළට යන්න
ආචාර්ය මාඉටිපේ විමලසාර හිමියන් 2015 වසරේ සිට විහාරාධිපති ධුරයේ කටයුතු කරන අතර ජාත්යන්තර බෞද්ධ ධර්ම දූතයෙකු වන උන්වහන්සේ ජාත්යන්තර බෞද්ධ සමුළු ගණනාවක විධායක ධූර ගණනාවක් ද හොබවති.
අසරණ සරණ සරණංකර සංඝරාජයාණන් වහන්සේගේ ශිෂ්ය පරම්පරාවෙන් පැවත ආ වලානේ ශ්රී සිද්ධාර්ථ හිමියන් 1841 මැයි මාසයේදී වස් විසීම සඳහා රත්මලානට වැඩම කළ අතර, පොල් අත්තෙන් තැනවූ කුඩා ආවාසයක වස් වසමින් ශිෂ්ය භික්ෂූන් වහන්සේ කිහිප නමකට ධර්මාවබෝධය ලබා දීම කරමින් පරම ධම්ම චේතිය මහ පිරිවෙන ආරම්භ කළහ. වැඩිදුර කියවන්න
පරම ධම්ම චේතිය මහ පිරිවෙනෙහිම ආදි ශිෂ්යයෙකු වූ අති පූජ්ය හික්කඩුවේ ශ්රී සුමංගල නාහිමි පානදුරාවාදය, බද්දේගම වාදය ආදී ආගමික විවාදවලදී බෞද්ධ පිළෙහි ජයග්රහණයට උපස්ථම්භක වූහ. තවද ලංකාද්වීපය පුරා ධර්ම ශාස්ත්ර ප්රබෝධයක් ඇති කළා වූ කොළඹ මාලිගාකන්දේ විද්යෝදය පිරිවෙණ 1873 දී ආරම්භ කරන ලද්දේ ද උන්වහන්සේ විසිනි. වැඩිදුර කියවන්න
හික්කඩුවේ ශ්රී සුමංගල හිමිගෙන් පසුව 1870 සිට විහාරාධිපති ධූරයට පත්වූයේ පරම ධම්ම චේතිය මහ පිරිවෙනෙහි ආරම්භක ශිෂ්ය භික්ෂූන් වහන්සේලා අතරින් කෑපී පෙණුනු හිමි නමක් වූ මොරපිටියේ අත්ථදස්සි හිමියන් ය.
මොරපිටියේ අත්ථදස්සි හිමිගෙන් පසුව විහාරාධිපති ධූරයට පත්වූයේ පරම ධම්ම චේතිය මහ පිරිවෙනෙහි ආරම්භක ශිෂ්ය භික්ෂූන් වහන්සේලා අතරින් කැපී පෙණුනු හිමි නමක් වූ දෙහිපිටියේ සංඝරක්ඛිත හිමියන් ය.
දෙහිපිටියේ සංඝරක්ඛිත හිමිගෙන් පසුව විහාරාධිපති ධූරයට පත්වූයේ වලානේ සිද්ධාර්ථ හිමියන්ගේ තවත් ශිෂ්යවරයෙකු වූ රත්මලානේ සුමනතිස්ස හිමියන් ය.
ශ්රී සිද්ධාර්ථ හිමියන්ගේ දීප්තිමත් ශිෂ්ය රත්නයක් වූ වලානේ ධම්මානන්ද ස්වාමීන්ද්රයන් වහන්සේගේ කාලය පරම ධම්ම චේතිය පිරිවෙණෙහි දීප්තිමත් යුගයක් වීය. “පරම ධම්ම චේතියාරාමය” ලෙසට එකල හැඳින්වුනු පිරිවෙන “පරම ධම්ම චේතිය පිරිවෙන” ලෙස යෙදෙන්නට ගත්තේ මෙකල වන අතර, සධාතුක "මැණික් පිළිමය" වඩමවන ලද්දේ ද මනස්කාන්ත ධර්මශාලාව ඉදිකරන ලද්දේ ද උන්වහන්සේගේ සමයේදීය. වැඩිදුර කියවන්න
වලානේ ධම්මානන්ද මහා තෙරුන් වහන්සේගෙන් පසුව අරුග්ගොඩ සීලානන්ද ස්වාමීන්ද්රයන් වහන්සේ විහාරාධිපති ධූරයට පත්වූහ.
අරුග්ගොඩ සීලානන්ද හිමිගෙන් පසුව විහාරාධිපති ධූරයට පත් වූයේ පරම ධම්ම චේතිය පිරිවෙනෙහිම ආදි ශිෂ්ය හිමි නමක වූ බැන්ඩියමුල්ලේ ධම්මරතන හිමියෝ ය. ගම්පහ පහළගම විද්යාරවින්ද පිරිවෙන 1925 දී ආරම්භ කරන ලද්දේ ද උන්වහන්සේ විසිනි.
බැන්ඩියමුල්ලේ ධම්මරතන හිමිගෙන් පසුව විහාරාධිපති ධූරයට පත් වූයේ පිඹුරේ වාචිස්සර හිමියෝ ය. අගලවත්ත ප්රතිරාජ පිරිවෙන 1930 දී ආරම්භ කරන ලද්දේ ද උන්වහන්සේ විසිනි.
පිඹුරේ වාචිස්සර හිමිගෙන් පසුව යටිපව්වේ මේධානන්ද ස්වාමීන්ද්රයන් වහන්සේ විහාරාධිපති ධූරයට පත්වූහ.
පරම ධම්ම චේතිය මහ පිරිවෙනෙහිම ආදි ශිෂ්යයෙකු වූ ඉතා දක්ෂ හිමිනමක් වූ සූරියගොඩ සුමංගල හිමියන් ද විහාරාධිපති ධුරය දරන ලද අතර උන්වහන්සේ ඉංග්රීසි මාධ්යයෙන් පළමු වරට ශාස්ත්රවේදී (බී.ඒ.) විභාගය සමත් කළ භික්ෂූන් වහන්සේ ද වේ. ලංකා විශ්වවිද්යාල විද්යායතනයේ කථිකාචාර්යවරයකු ලෙසද කටයුතු කළ උන්වහන්සේ සිය පශ්චාත් උපාධිය හැදෑරීම පිණිස එංගලන්තයට වැඩම කළ ප්රථම භික්ෂුව වීමේ ගෞරවයද ලදහ.
කටුක දෙවනි ලෝක මහා සංග්රාම කාලයේ දී පිරිවෙන අභාවයට නොයවා ඉමහත් කැපවීමෙන් පවත්වාගෙන යනු ලැබූයේ වලානේ සට්ඨිස්සර නා හිමි ය. ගරා වැටෙමින් තිබූ ශ්රී සිද්ධාර්ථ පුස්තකාලය සහිත පිරිවෙන් ගොඩනැගිල්ල ශ්රීමත් ජෝන් කොතලාවල මැතිඳුන්ගේ හා කාම්බෝජියේ මහරජතුමාගේද උපකාර ඇතිව යළි සුරක්ෂිත කරන ලද්දේ ද පිරිවෙනෙහි මන කාන්ත දාගැබ ඉදි වූයේ ද ඉතා වැදගත් ජාතික කර්තව්යයක් වූයේ පරිවේණාචාර්ය අභ්යාස විද්යාලය (ගුරු අභ්යාස විද්යාලය) පරම ධම්ම චේතිය පිරිවෙන් බිමෙහි පිහිටුවන ලද්දේ ද උන්වහන්සේගේ සමයේදීය. වැඩිදුර කියවන්න
පරම ධම්ම චේතිය පිරිවෙනෙහි ස්වර්ණමය යුගය සේ සැලකෙන මාපලගම විපුලසාර ස්වාමීන්ද්රයන් වහන්සේගේ සමයෙහි පරම ධම්ම චේතිය මහ පිරිවෙන ජාත්යන්තර වශයෙන් ඉමහත් ප්රසිද්ධියට පත්වූ අතර, ජාත්යන්තර බෞද්ධ විද්යාස්ථානයක් මෙන්ම කලාගාරයක්, සමාජ සේවා කේන්ද්රයක් බවට පත්වන්නේද උන්වහන්සේගේ කාලයේදීය. ශ්රී ලංකා ජනරජයේ රාජ්ය ලාංඡනය මෙන්ම ද අනුරාධපුර සමාධි ප්රතිමාවේ කැඩුණු නාසයද යළි සකස් කරන ලද්දේ ද කලාශූරියෙකු වූ උන්වහන්සේ විසිනි. මෙරට සංස්කෘතිය විදේශයන්හි ප්රචාරය සඳහා ද උන්වහන්සේගෙන් සිදු වූයේ අගනා සේවාවක් වන අතර “නිල නොලත් සංස්කෘතික තානාපතිවරයා” යන අනුවර්ත නාමයෙන් උන්වහන්සේ හැඳින්වූහ. වැඩිදුර කියවන්න
මාපලගම විපුලසාර ස්වාමීන්ද්රයන් වහන්සේගෙන් පසුව විහාරාධිපති ධූරයට පත්වූයේ උන්වහන්සේගේ ශිෂ්ය රත්නයක් වූ මඩපාත ධම්මසාර හිමිපාණන් ය. උන්වහන්සේ දක්ෂ ගීත රචකයෙකු මෙන්ම චිත්ර ශිල්පියෙකු ද ලෙස ප්රකට වූ කලාකරුවෙකු වූ අතර පිරිවෙනෙහි ශබ්දාගාරය පිහිටුවන ලද්දේ උන්වහන්සේ විසිනි.
මාපලගම විපුලසාර නා හිමියන්ගේ ශිෂ්යවරයාණන් වූ ආචාර්ය මාඉටිපේ විමලසාර නා හිමිපාණෝ ජාත්යන්තර බෞද්ධ ධර්ම දූතයෙකි. කල්කටා විශ්වවිද්යාලයෙන් සහ බරණැස හින්දු විශ්ව විද්යාලයෙන් ස්වකීය ප්රථම සහ පස්චාත් උපාධි ලද උන්වහන්සේ දඹදිව බුද්ධගයා විහාරයේ ප්රධාන පරිපාලක ධූරයද එහි බෞද්ධ සභාවේ ප්රධාන ලේකම් ධූරයද, ඇමරිකාවේ කැන්සාස් හි බෞද්ධ විහාරයේ ප්රථම අධිපති දූරයද හෙබවූ උන්වහන්සේ ලොස් ඇන්ජලීස් හි ධර්මවිජය බෞද්ධ විහාරයේ සිට බටහිර ලොව බෞද්ධ කටයුතු සංවිධානය කරමින් අන්තර්ජාතික ධර්මප්රචාරයෙහි නිරත වෙමින් සිටි අතර පරම ධම්ම පිරිවෙනෙහි විහාරාධිපතිත්වයට පත්වීමෙන් පසුව සිය ගුරු හිමියන් ගෙන ගිය මහා දැවැන්ත වැඩපිළිවෙළෙහි ඊලඟ පියවරයන් නැවත ක්රියාත්මක කරමින් පරම ධම්ම චේතිය මහා පිරිවෙන බෞද්ධ අධ්යාපන, සමාජ සේවා සහ සහජීවන කේන්ද්රයක් ලෙස ද මෙහෙයවමින් සිටිති. වැඩිදුර කියවන්න